คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้นำเทคโนโลยีมาปรับใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการดำเนินงานด้านต่าง ๆ เรื่อยมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งตั้งแต่ช่วงเดือนมกราคม พ.ศ. 2563 เป็นต้นมา ซึ่งเริ่มมีการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ในประเทศไทย สถานการณ์ดังกล่าวส่งผลให้องค์กรต่าง ๆ รวมทั้งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ต้องปรับเปลี่ยนรูปแบบการดำเนินงาน เช่น ปรับเปลี่ยนรูปแบบการจัดการเรียนการสอนในพื้นที่มหาวิทยาลัยไปเป็นการจัดการเรียนการสอนผ่านระบบออนไลน์ คณะนิติศาสตร์จึงได้นำเทคโนโลยีในหลากหลายรูปแบบมาปรับใช้เพื่อให้การดำเนินงานด้านต่าง ๆ ของคณะฯ เป็นไปอย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพภายใต้สถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว 

ในบทความพิเศษนี้ เราสองคนในฐานะเจ้าหน้าที่คณะนิติศาสตร์จึงขอพาทุกท่านไปติดตามการดำเนินงานของคณะฯ ซึ่งได้นำเทคโนโลยีมาปรับใช้ในการดำเนินงานด้านต่าง ๆ ทั้งในด้านการจัดการเรียนการสอน การสรรหาและบรรจุบุคลากร การประเมินผลการปฏิบัติงานของบุคลากร รวมทั้งการพัฒนาบุคคลากรและการพัฒนาคณะฯ

การจัดการเรียนการสอน

งานเทคโนโลยีสารสนเทศฯ คณะนิติศาสตร์ ได้ดำเนินงานสนับสนุนการจัดการเรียนการสอนของคณาจารย์ รวมทั้งการจัดงานสัมมนาในรูปแบบออนไลน์โดยใช้โปรแกรม meeting ต่าง ๆ เช่น Cisco Webex, Zoom, Microsoft Teams, Google Meet โดยคณะฯ จะดำเนินการผ่านโปรแกรม Cisco Webex เป็นหลัก เนื่องจากโปรแกรมมีความเสถียรสูง สามารถรองรับการใช้งานผ่านทั้งระบบคอมพิวเตอร์และโทรศัพท์มือถือ มีฟังก์ชันต่าง ๆ ที่เหมาะแก่การจัดการเรียนการสอน เช่น breakout session หรือการแบ่งห้องย่อยเพื่อให้นักศึกษาสามารถประชุมเป็นกลุ่ม ๆ รวมทั้งฟังก์ชัน chat และฟังก์ชัน Q&A ที่ทำให้สามารถแจ้งข้อมูลหรือตั้งคำถามได้อย่างสะดวกสบาย นอกจากนี้ ในช่วงที่สถานการณ์การแพร่ระบาด COVID-19 บรรเทาลง คณะฯ ได้จัดการเรียนการสอนแบบ Hybrid โดยใช้ฟังก์ชัน Smart Classroom โดยนักศึกษาครึ่งหนึ่งของคลาสเรียนจะเข้ามาเรียนในห้องเรียนและอีกครึ่งหนึ่งจะเรียนผ่านระบบออนไลน์ผลัดเปลี่ยนกันไปในแต่ละวัน โดยห้องเรียน Smart Classroom จะทำให้นักศึกษาที่เรียนผ่านระบบออนไลน์มีความรู้สึกเสมือนได้เรียนในห้องเรียนพร้อมกันกับเพื่อน ๆ เนื่องจากมีกล้องที่มีคุณสมบัติติดตามการเคลื่อนไหวของผู้สอนแบบอัตโนมัติและมีระบบเสียงที่มีคุณภาพดี นอกจากนี้ยังมีระบบที่ทำให้นักศึกษาในห้องเรียนสามารถแชร์ข้อมูลจากอุปกรณ์ของตนเองขึ้นหน้าจอแสดงผลได้อย่างสะดวกรวดเร็วโดยผู้แชร์ไม่จำเป็นต้องเข้าโปรแกรม Cisco Webex เมื่อเสร็จสิ้นการบรรยายในแต่ละครั้งคณะฯ ได้ใช้แพลตฟอร์ม YouTube เพื่อเผยแพร่บันทึกการบรรยายอีกทางหนึ่ง เพื่อเป็นทางเลือกให้นักศึกษาสามารถเข้าถึงการบรรยายได้สะดวกและประหยัดกว่าการเข้าฟังบรรยายแบบ real time เนื่องจากการเข้าฟังบันทึกบรรยายมีการใช้ internet data ที่น้อยกว่า

ในกรณีที่นักศึกษารวมทั้งคณาจารย์และบุคลากรของคณะฯ ต้องการตรวจสอบความถูกต้องของการสะกดคำและไวยากรณ์ของงานเขียนภาษาอังกฤษ คณะฯ ได้จัดซื้อ license โปรแกรม Grammarly ไว้คอยให้บริการ ส่วนการติดต่อสื่อสารระหว่างอาจารย์และนักศึกษา การรับส่งข้อมูลเกี่ยวกับการเรียนการสอนและการสอบ คณะฯ ใช้แพลตฟอร์ม Google G Suite ที่ให้บริการผ่านระบบอีเมลและชุดแอปพลิเคชัน ซึ่งประกอบด้วยแอปพลิเคชันที่หลากหลายสำหรับการทำงานขององค์กร เช่น Google Classroom ซึ่งใช้เป็นสื่อกลางการติดต่อระหว่างอาจารย์และนักศึกษา ใช้ส่งลิงก์และไฟล์เอกสารประกอบการเรียนการสอน รวมทั้งใช้ส่งลิงก์ YouTube สำหรับดูบันทึกการบรรยายย้อนหลัง หรือ Google Drive ซึ่งใช้เพื่อจัดเก็บไฟล์เอกสาร รูปภาพ และไฟล์อื่น ๆ นอกจากนี้ คณะฯ ได้นำแอปพลิเคชัน Google Forms มาปรับใช้ในการรับส่งข้อสอบในรูปแบบออนไลน์ของนักศึกษาด้วย

การสรรหาและบรรจุบุคลากร

ในการสรรหาและบรรจุบุคลากร เดิมคณะนิติศาสตร์ กำหนดให้ผู้สมัครสอบคัดเลือกยื่นเอกสารการสมัครที่สำนักงาน และเน้นการจัดสอบคัดเลือกและสอบสัมภาษณ์ที่สำนักงานเช่นกัน แม้ว่ารูปแบบการปฏิบัติงานแบบเดิม จะทำให้การสรรหาและบรรจุสำเร็จลุล่วงตลอดมา แต่ก็มีข้อจำกัด เช่น ผู้สมัครบางคนไม่สะดวกเดินทางมาสมัครด้วยตนเอง ทำให้เสียโอกาสในการสมัครสอบคัดเลือก และในขณะเดียวกันคณะฯ ก็อาจเสียโอกาสที่จะได้บุคลากรที่มีความสามารถ นอกจากนั้นในบางครั้งการนัดหมายคณะกรรมการสอบสัมภาษณ์ที่สำนักงานเป็นไปค่อนข้างยาก เนื่องจากกรรมการบางท่านอาจติดภารกิจในพื้นที่อื่น มีเวลาที่จำกัด และไม่สะดวกเดินทาง ปัจจุบันคณะฯ จึงได้ปรับเปลี่ยนรูปแบบการการดำเนินการสรรหาและบรรจุ โดยนำเทคโนโลยีเข้ามาเป็นเครื่องมือในการอำนวยความสะดวกและเพิ่มประสิทธิภาพในการดำเนินงาน เช่น การเพิ่มช่องทางในการส่งเอกสารประกอบการสมัครสอบคัดเลือก โดยให้ผู้สมัครสอบคัดเลือกส่งไฟล์เอกสารที่เกี่ยวข้องผ่านจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ หรือการใช้โปรแกรม Cisco Webex Meetings ในการสอบสัมภาษณ์ออนไลน์ ส่งผลให้เกิดความสะดวกกับทั้งผู้สมัครสอบคัดเลือกและคณะกรรมการ รวมทั้งยังเป็นการเพิ่มโอกาสให้คณะฯ ในการบรรจุบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถ

การพัฒนาบุคลากรและคณะนิติศาสตร์

คณะนิติศาสตร์จัดให้มีโครงการอบรมและพัฒนาบุคลากรเรื่อยมา โดยมุ่งเน้นการจัดโครงการอบรมในสำนักงานเป็นสำคัญ เนื่องจากคณะฯ เห็นว่าการสื่อสารกันโดยตรงจะทำให้การจัดโครงการอบรมมีประสิทธิภาพสูงสุด แต่ในสถานการณ์ปัจจุบัน คณะฯ ได้เล็งเห็นความสำคัญของการจัดโครงการอบรมในรูปแบบออนไลน์มากยิ่งขึ้น ผู้ดูแลโครงการอบรมจะพิจารณาลักษณะของโครงการอบรมเป็นรายกรณีไป หากเห็นว่าโครงการใดเหมาะสมกับการจัดในรูปแบบออนไลน์ คณะฯ ก็จะใช้การอบรมในรูปแบบออนไลน์เพื่อให้บุคลากรสามารถเข้าร่วมโครงการอบรมได้โดยไม่มีข้อจำกัดในด้านพื้นที่ นอกจากนี้ เมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน พ.ศ. 2564 คณะฯ ได้เริ่มเปิดใช้งานเว็บไซต์รับเรื่องร้องเรียน ในกรณีที่นักศึกษา ศิษย์เก่า บุคลากร และบุคคลภายนอกต้องการร้องเรียนต่อคณะนิติศาสตร์ สามารถดำเนินการร้องเรียนผ่านเว็บไซต์ http://queries-or-complaints.law.tu.ac.th/complaint/ เมื่อมีการร้องเรียน คณะฯ จะตรวจสอบและพิจารณาดำเนินการแก้ไข รวมทั้งอัปเดตสถานะการดำเนินการผ่านระบบเพื่อให้ผู้ร้องเรียนสามารถติดตามผลการดำเนินการ อีกทั้งคณะฯ ได้ใช้เว็บไซต์ดังกล่าวในการเก็บข้อมูลเพื่อนำมาวิเคราะห์และพัฒนาคณะฯ ในลำดับต่อไป

กล่าวได้ว่าปัจจุบันคณะนิติศาสตร์ได้นำเทคโนโลยีเข้ามาปรับใช้กับการดำเนินงานในหลากหลายด้าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) แม้สถานการณ์ดังกล่าวจะทำให้นักศึกษา คณาจารย์ และเจ้าหน้าที่ต้องปรับตัวอย่างกะทันหัน และการนำเทคโนโลยีต่าง ๆ มาปรับใช้จะทำให้การดำเนินงานของคณะฯ ต้องติดขัดอยู่บ้างในช่วงแรก แต่คณะฯ ก็ได้พยายามอย่างถึงที่สุดในการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น โดยมุ่งเน้นไปที่การสื่อสารเพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ตรงกัน เช่น การจัดทำคู่มือและคลิปวิดีโอสาธิตการใช้งานเทคโนโลยีต่าง ๆ ทั้งนี้ เพื่อให้การดำเนินงานของคณะฯ ภายใต้สถานการณ์ที่มีความท้าทายนี้เป็นไปอย่างราบรื่นมากยิ่งขึ้น สำหรับในอนาคต คณะฯ จะพยายามนำเทคโนโลยีใหม่ ๆ มาปรับใช้ในการดำเนินงาน เพื่อให้คณะนิติศาสตร์ก้าวต่อไปอย่างมั่นคงและพร้อมรับมือกับสถานการณ์ต่าง ๆ ในโลกยุคปัจจุบันที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว